BỘ MÔN GIÁO DỤC NGÔN NGỮ TỔ CHỨC BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ SHCMHT THÁNG 10/2023

Trong tháng 10 năm 2023, Bộ môn Giáo dục Ngôn ngữ tổ chức sinh hoạt chuyên môn học thuật, chuyên đề: Hành động ngôn ngữ hỏi gián tiếp trong tập truyện“Mùa hoa cải bên sông” của nhà văn Nguyễn Quang Thiều do TS. Vũ Thị Thắng thực hiện.

Chuyên đề đã làm sáng tỏ khái niệm, vai trò của hành động ngôn ngữ hỏi trong giao tiếp và trong văn học. Đặc biệt, tác giả đã nghiên cứu và chỉ ra đặc điểm của hành động hỏi gián tiếp trong tập truyện “Mùa hoa vải bên sông” của Nguyễn Quang Thiều và những giá trị nghệ thuật của nó. Theo đó, hành động hỏi gián tiếp là hành động sử dụng câu hỏi nhưng với đích ở lời không phải để hỏi hoặc sử dụng các kiểu câu khác có đích ở lời là để hỏi. Đối với hành động hỏi gián tiếp, trong tập truyện “Mùa hoa vải bên sông”, Nguyễn Quang Thiều chủ yếu hành động sử dụng câu hỏi với đích ở lời không phải để hỏi mà để chào, để đáp lời, để sai khiến, từ chối, bác bỏ, để bày tỏ thái độ khen, chê, trách hoặc mỉa mai,… Sự đa dạng trong việc sử dụng hành động hỏi gián tiếp trong lời thoại của nhân vật vừa làm cho lời văn, giọng văn trong truyện ngắn Nguyễn Quang Thiều trở nên tự nhiên, gần gũi với ngôn ngữ đời thường, lại vừa phản ánh sự phong phú các sắc thái tình cảm, tâm trạng, tình huống, sự kiện,… trong cuộc đời nhân vật. Đồng thời, sự đa dạng đó cũng đã góp phần phản ánh trung thực những vấn đề của cuộc sống trước, trong và sau chiến tranh, trong những năm cuối của thế kỷ XX ở Việt Nam.

Chuyên đề thực sự có ý nghĩa đối với giảng dạy và nghiên cứu văn học Việt Nam trong nhà trường nói chung.